Ένα μνημειώδες θέαμα-εμπειρία από τον κορυφαίο σύγχρονο Πολωνό σκηνοθέτη στην πάντα ενημερωμένη για τις παγκόσμιες πρωτοπορίες ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ.
Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασιολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Ο ιδιοφυής σκηνοθέτης χωρίζει τη σκηνή σε τρία μέρη: αριστερά και δεξιά οι συναρμολογούμενοι «κύβοι» δύο χώρων εστίασης (που συνδέονται σε κάποιες περιπτώσεις με ένα διπλό πέρασμα μέσα από μια στενή ασιατική κουζίνα!!!) και πάνω από τα δύο αυτά μία γιγαντοοθόνη (χωρισμένη ενίοτε στα δύο) όπου προβάλλονται σε ζωντανή μετάδοση τα τεκταινόμενα (σε γκρο-πλαν) στους δύο κάτωθι χώρους. Οι υπέρτιτλοι αρκετά κατατοπιστικοί.
Σχόλιο για τη σύγχρονη Τέχνη (σε πολλές διαστάσεις). Η στενή, ασφυκτική σχέση τής καλλιτεχνικής δημιουργίας με την οικονομική δραστηριότητα τού παγκόσμιου σύγχρονου χωριού.
Αριστουργηματική παράσταση με πολλές συνυποδηλώσεις και πολύπλοκους παράλληλους κώδικες προς αποκρυπτογράφησιν. Όσες φορές κι αν δεις αυτό το θέαμα δεν εξαντλείται.
Μία ένσταση μόνο: καλές οι ωτασπίδες που διανέμονται δωρεάν στους θεατές, αλλά η εκκωφαντική μουσική ήταν κάποιες στιγμές στα όρια τού μη ανεκτού.
Υπέροχη ιδέα, άψογα υλοποιημένη.
Μην το χάσετε!!!
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
info:
https://www.onassis.org/el/whats-on/rohtko-lukasz-twarkowski
ROHTKO | Lukasz Twarkowski
Ένα μνημειώδες θέαμα-εμπειρία από τον κορυφαίο σύγχρονο Πολωνό σκηνοθέτη
ΓΛΩΣΣΑ
Η παράσταση είναι στα λετονικά και στα αγγλικά με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Στην παράσταση γίνεται χρήση στροβοσκοπικών φωτισμών (strobe lights).
Κατά τη διάρκεια της παράστασης και για τις ανάγκες του έργου, οι ηθοποιοί καπνίζουν επί σκηνής.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
3 ώρες και 55 λεπτά (με διάλειμμα 20 λεπτών)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Μνημειώδες θέαμα-εμπειρία, στα όρια θεάτρου, σινεμά και video art, από τον κορυφαίο σύγχρονο Πολωνό σκηνοθέτη Łukasz Twarkowski, που συστήνεται στην Ελλάδα με μια εικονοκλαστική παράσταση-βουτιά στο άδυτο της σύγχρονης τέχνης, με το περίεργο παράδειγμα του εξπρεσιονιστή Mark Rothko στο επίκεντρο.
Ένα κινέζικο εστιατόριο, με τα κρεμαστά φαναράκια και τους μάγειρες πάνω από τις κατσαρόλες με τα νουντλς, μια κατάλευκη γκαλερί της Νέας Υόρκης με νέον επιγραφές, το διπλό κρεβάτι με τα ανακατωμένα κλινοσκεπάσματα ενός καλλιτέχνη από τη Λετονία που έμελλε να αλλάξει την ιστορία της σύγχρονης τέχνης και τρείς γιγαντοοθόνες στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης. Το σκηνικό αυτό, κάτι μεταξύ κινηματογραφικού πλατό και video art πρότζεκτ, υπό τους ήχους δυνατών ατμοσφαιρικών beats, θα καταληφθεί από διάσημους ζωγράφους και Κινέζους μάγειρες, γκαλερίστες, εμπόρους τέχνης και πλαστογράφους, μαικήνες της τέχνης και υπάλληλους παράδοσης φαγητού.
Στο επίκεντρο όλων, μια αληθινή ιστορία πλαστογραφίας έργου τέχνης: στο αστρονομικό ποσό των 8,5 εκατομμυρίων δολαρίων πουλήθηκε πριν από λίγα χρόνια ένας πίνακας του πρωτοπόρου ζωγράφου του αφηρημένου εξπρεσιονισμού Mark Rothko. Μόνο που, όπως αποδείχθηκε, ο πίνακας ήταν πλαστός. Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα απάτης στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης ξεσπά.
Μπορεί ένας πλαστός πίνακας να συγκινήσει;
Ποια η σημασία του αυθεντικού στον καιρό των NFTs και του blockchain;
Ποιος ορίζει την αξία της τέχνης;
Πόσο ελεύθερος είναι ένας καλλιτέχνης;
Τι είναι, τελικά, η τέχνη;
Τι σημασία έχει η τέχνη –και η ζωή η ίδια– όταν πλέον υπάρχει η ψηφιακή πραγματικότητα;
Τέτοια ερωτήματα διατρέχουν την τετράωρη παράσταση του ανερχόμενου πανευρωπαϊκά σκηνοθέτη Λούκας Ταρκόβσκι που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με μια επική, ιδιοφυή και πρωτότυπη ιστορία για τους ταραγμένους καιρούς μας.
Πόσο ελεύθερος είναι ένας καλλιτέχνης;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Παρατηρήστε τον αναγραμματισμό στον τίτλο της παράστασης και στο όνομα του Rothko. Δεν πρόκειται για λάθος, αλλά για μια εσκεμμένη παραποίηση από τους δημιουργούς του έργου, οι οποίοι σχολιάζουν την ανθούσα αγορά των απομιμήσεων, που διαστρεβλώνουν τα ονόματα από διάσημες φίρμες (π.χ. Adibas ή Dolce Banana).
Γεννημένος στη σημερινή Λετονία (τότε έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας), ο Markus Yakovlevich Rothkowitz, γιος ενός μαρξιστή φαρμακοποιού που μετανάστευσε στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ού αιώνα, αναγκάστηκε να περικόψει την εβραϊκή κατάληξη του ονόματός του το 1938 – οπότε και απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα. Η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία και η έκρηξη του αντισημιτισμού, που κορυφώθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον ανάγκασε να «κρυφτεί» πίσω από το όνομα Mark Rothko.
Πηγή έμπνευσης για την παράσταση του Τβαρκόφσκι στάθηκε το βιβλίο “Shanzhai: Deconstruction in Chinese” του Κορεάτη καθηγητή φιλοσοφίας και πολυδιαβασμένου στην ευρωπαϊκή επικράτεια, Byung-Chul Han. O όρος shanzhai στα κινεζικά περιγράφει κάτι «πλαστό», με σαφή αναφορά ιδιαίτερα στα κινητά-μαϊμούδες που κυκλοφόρησαν στη χώρα υπό τις ονομασίες Nokir (αντί Nokia) και Samsing (αντί Samsung)· όμως, ενώ ήταν αντίγραφα, είχαν υψηλή κατασκευαστική ποιότητα, συχνά υψηλότερη από αυτή των πρωτότυπων. Η πρακτική αυτή εξαπλώθηκε στην Κίνα σε χιλιάδες προϊόντα, αναπαράγοντας την κινεζική φιλοσοφία πως ένα πρωτότυπο υλικό ή προϊόν μέλλει να αναδομείται και να μεταμορφώνεται μέσα στον χρόνο. Στη Δύση, αυτό θα ονομαζόταν απλώς «πειρατεία».
Η ιστορική γκαλερί της Νέας Υόρκης Knoedler έκλεισε το 2011. Αυτό συνέβη εξαιτίας ενός τεράστιου σκανδάλου στη σύγχρονη ιστορία της Τέχνης στις ΗΠΑ, όταν η διευθύντρια της γκαλερί, Ann Freedman, προώθησε προς πώληση περισσότερους από 30 πλαστούς πίνακες διάσημων εξπρεσιονιστών (Jackson Pollock, Rothko, Robert Motherwell) σε διάστημα μιας δεκαπενταετίας. Οι πίνακες αποδείχθηκε πως ήταν έργα του Κινέζου ζωγράφου και μαθηματικού Pei-Shen Qian από το Κουίνς της Νέας Υόρκης. Το χρονικό της απάτης καταγράφηκε στο ντοκιμαντέρ του Netflix «Made You Look: Μια αληθινή ιστορία για πλαστά έργα τέχνης» που, μετά τη συμμετοχή του σε διάφορα φεστιβάλ, ανέβηκε στην πλατφόρμα τον χειμώνα του 2021.
Η διάσημη σειρά έργων του Ρόθκο, “Seagram Murals” –που αποτέλεσαν και την πρώτη του απόπειρα να δημιουργήσει σε σκούρο καμβά–, προοριζόταν για να κοσμήσει το νεοϋορκέζικο εστιατόριο Four Seasons στο ομώνυμο κτίριο Seagram. Μετά την επίσκεψή του στον χώρο του εστιατορίου, ο Ρόθκο άλλαξε γνώμη, επέστρεψε την παχυλή αμοιβή του και απέσυρε τα έργα. Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, στα τέλη Φεβρουαρίου του 1970, θα δώριζε τους πίνακες στην Tate Modern του Λονδίνου. Τραγική ειρωνεία; Την ίδια μέρα, με την υγεία του κλονισμένη από τις καταχρήσεις (μεταξύ άλλων, και με ένα ανεύρυσμα αορτής) αλλά και με τον γάμο του να καταρρέει, θα βρισκόταν νεκρός στο στούντιό του στο Μανχάταν. Η αυτοκτονία έμοιαζε να είναι το ύστατο έργο του: Ημίγυμνος, Έχοντας αφήσει πολύ νερό να τρέξει στο πάτωμα και να αναμειχθεί με το αίμα του –το άφθονο αίμα που κύλησε όταν έκοψε με ξυράφι τις αρτηρίες των χεριών του–, παρέπεμπε ευθέως στους αιμάτινους πίνακές του. Ήταν 66 ετών.
Από το 2011, οπότε και έκανε το ντεμπούτο του, ο 39χρονος σκηνοθέτης Λούκας Τβαρκόφσκι επιδιώκει της σύζευξη των παραστατικών και των εικαστικών τεχνών με τα πολυμέσα. Το 2013 σκηνοθετεί το έργο “Akropolis” του Stanisław Wyspiański και προσελκύει το ενδιαφέρον κοινού και κριτικών. Οι δύο τελευταίες σκηνοθεσίες του, στα έργα “Lokis” (2017) και “Respublika” (2020), διακρίθηκαν στην Πολωνία, αλλά εκτόξευσαν τη φήμη του και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έχει επίσης μια μακρά συνεργασία με τον εμβληματικό Πολωνό σκηνοθέτη Krystian Lupa.
Με τον ίδιο ενθουσιασμό φαίνεται πως υποδέχεται η κριτική και την πρόσφατη δουλειά του Τβαρκόφσκι με το “Rohtko”. Στον πολωνικό Τύπο, ο Dorian Widawski του “Magazynszum” γράφει πως «είναι δύσκολο να μιλήσω για μια θεαματική παράσταση, μια σπουδαία παραγωγή και μια νέα ποιότητα. Αυτές είναι ίσως απλές μα και υψηλές έννοιες, όμως εξακολουθώ να πιστεύω πως δεν είναι αρκετές». Παράλληλα, ο Michal Krawczyk της “Przegladbaltycki” κλείνει την κριτική του με τα εξής λόγια: «Αυτό το θέμα ανοίγει διάπλατα το βλέμμα σε περιπέτειες χαμένες στη λήθη. Ένας βαθύς και σκοτεινός προβληματισμός για την επιχειρηματική φύση της σύγχρονης τέχνης και μια δραματική ανάγνωση της φιγούρας του Ρόθκο, που αναλύονται ευανάγνωστα και εμπνευσμένα».
O βραβευμένος με Όσκαρ Νεοζηλανδός ηθοποιός Russel Crowe («Μονομάχος», «Ένας υπέροχος άνθρωπος») αναμένεται να είναι ο Ρόθκο στην αμερικανική ταινία που γυρίζει η Sam Taylor-Johnson.
ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΑ ΠΟΛΥΜΕΣΑ
Αν επιθυμείτε να δείτε αυτό το υλικό, παρακαλούμε να προσαρμόσετε τις ρυθμίσεις των cookies σας επιλέγοντας τις κατηγορίες Επίδοσης και Στόχευσης. Τα δεδομένα σας ενδέχεται να μεταφερθούν σε υπηρεσίες τρίτων μέσων όπως τα YouTube, Vimeo, SoundCloud και Issuu.
Προσαρμογή των ρυθμίσεων Cookies
ΛΕΞΙΚΟ
Το NFT (NON-FUNGIBLE TOKEN: μη ανταλλάξιμο διακριτικό) έχει σχεδιαστεί για να αποδεικνύει την κυριότητα των άυλων πραγμάτων στην εικονική πραγματικότητα. Όταν δύο πράγματα έχουν την ίδια λειτουργία, όπως για παράδειγμα τα χρήματα, είναι ανταλλάξιμα. Δύο διαφορετικά κέρματα ευρώ είναι ανταλλάξιμα. Μη ανταλλαξιμότητα σημαίνει ότι δεν μπορεί κανείς να ανταλλάξει ένα πράγμα με κάποιο άλλο, γεγονός που καθιστά αυτό το ένα πράγμα μοναδικό. Μέσω των μοναδικών NFT, οι ψηφιακοί καλλιτέχνες (που βρίσκουν την αναγνώριση μόνο μέσω likes μέχρι στιγμής) μπορούν να υπογράφουν και να πωλούν τα έργα τους (memes, gifs, tweets και κάθε είδους ψηφιακά έργα που μπορούν ακόμα να αντιγραφούν από τον οποιονδήποτε) διότι μπορούν να διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα και τα δικαιώματα αναπαραγωγής. Για να το θέσουμε με όρους συλλογής φυσικών έργων τέχνης: ο καθένας μπορεί να αγοράσει μια εκτύπωση έργου του Rothko, αλλά μόνο ένα άτομο μπορεί να έχει στην κατοχή του το πρωτότυπο.
Το BLOCKCHAIN είναι ένα σύστημα καταγραφής πληροφοριών που είναι δύσκολο ή αδύνατο να αλλοιωθεί, να παραβιαστεί ή να εξαπατηθεί. Ένα blockchain αποτελεί ουσιαστικά ένα ψηφιακό αρχείο συναλλαγών που αντιγράφεται και κατανέμεται σε ολόκληρο το δίκτυο υπολογιστικών συστημάτων. Είναι κρυπτογραφικά ασφαλές και αποκεντρωμένο. Ενώ η τεχνολογία του blockchain είναι διαφανής σε επίπεδο ροής δεδομένων, ταυτόχρονα επιτρέπει στους χρήστες να παραμένουν ανώνυμοι. Το blockchain κατέστησε δυνατή την εμφάνιση μιας αποδεδειγμένης μεθόδου λειτουργίας ψηφιακών νομισμάτων (κρυπτονομίσματα), ανεξάρτητα από κεντρικές τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ αποτελεί το ιστορικό ιδιοκτησίας ενός έργου τέχνης που αποτυπώνει την ιστορία της κυριότητάς του, συμβάλλοντας έτσι στην επαλήθευση της αυθεντικότητας και της αξίας του. Στον τομέα των NFT, η προέλευση διασφαλίζεται μέσω τεχνολογίας blockchain, η οποία επιτρέπει την καταγραφή και τον εντοπισμό των ψηφιακών αντικειμένων, της γνησιότητας και της προέλευσής τους.
Ως RADICAL CARE νοείται η σκόπιμη διεργασία εδραίωσης σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και μη ανθρώπων (ή τεχνητής νοημοσύνης), η οποία αυξάνει τη συμπόνια και το επίπεδο διατομεακής ευαισθητοποίησης, και ενθαρρύνει την ανταλλαγή κοινωνικού κεφαλαίου (αλλά και οποιουδήποτε άλλου κεφαλαίου). Επιδιώκει να καταδείξει με ενσυναίσθηση τις εμπειρίες, τις ανάγκες και τις επιθυμίες, προκειμένου να οικοδομήσει μια κοινότητα βασισμένη στην αμοιβαία φροντίδα. Στοχεύει στην ανάδειξη της αλληλεξάρτησης, μέσω της προώθησης της φροντίδας για όλα όσα δεν είναι “εμείς”.
SHANZHAI κυριολεκτικά σημαίνει «ψεύτικο». Είναι ένας κινεζικός νεολογισμός που αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τα πλαστά επώνυμα προϊόντα. Τα shanzhai, όμως, προσαρμόζονται πολύ γρήγορα στις νέες συνθήκες και εκμεταλλεύονται τις δυνατότητές τους για να βελτιωθούν. Τα προϊόντα αυτά εμπνέονται μεν από το πρωτότυπο, αλλά στη συνέχεια διαφοροποιούνται από αυτό και μεταλλάσσονται από μόνα τους σε νέα πρωτότυπα. Τα shanzhai υπονομεύουν τη δύναμη, την αυθεντία και την τεχνογνωσία του πρωτοτύπου. Αποδομούν τη δημιουργία ως πράξη κατασκευής πραγμάτων εκ του μηδενός και διαθέτουν μια παιγνιώδη, άναρχη ενέργεια.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑLUKASZ TWARKOWSKI
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΟΣANKA HERBUT
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΚΗΝΙΚΩΝFABIEN LÉDÉ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΜΙΩΝSVENJA GASSEN
ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑPAWEL SAKOWICZ
ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΜΟΥΣΙΚΗLUBOMIR GRZELAK
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΙΝΤΕΟJAKUB LECH
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΩΝEUGENIJUS SABALIAUSKAS
ΠΑΙΖΟΥΝJURIS BARTKEVIČS, KASPARS DUMBURS, ĒRIKA EGLIJA-GRĀVELE, YAN HUANG, ANDRZEJ JAKUBCZYK, RĒZIJA KALNIŅA, KATARZYNA OSIPUK, ARTŪRS SKRASTIŅŠ, MĀRTIŅŠ UPENIEKS, VITA VĀRPIŅA, TOMS VELIČKO, XIAOCHEN WANG
ΒΟΗΘΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗMĀRTIŅŠ GŪTMANIS, DIĀNA KAIJAKA, ADAM ZDUŃCZYK
ΒΟΗΘΟΣ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΟΥBASTIAN STEIN
ΒΟΗΘΟΣ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΟΥLINDA ŠTERNA
ΒΟΗΘΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΗ ΒΙΝΤΕΟADAM ZDUŃCZYK
MΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΙΤΛΙΣΜΟΣΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
Η παράσταση δημιουργήθηκε στο Dailes Theater της Λετονίας σε συνεργασία με το JK Opole Theater της Πολωνίας και το Ινστιτούτο Adam Mickiewicz, με συγχρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Δημοκρατίας της Πολωνίας
Γράφειν 