Από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Η σύγχρονη δουλεία στα χρόνια της Κρίσης, χιλιάδων ανασφάλιστων εργατών (συνήθως οικονομικών μεταναστών) που πληρώνονται «μαύρα», καθιστά ξανά επίκαιρο το μάλλον ξεπερασμένο και ρετρό έργο του Γιώργου Σεβαστίκογλου. Έτσι νόμιζα, μέχρι που είδα την παράσταση του Πέτρου Νάκου στο θέατρο Altera Pars, με τον ίδιο ως Λάμπρο, σε ένα νεορεαλιστικό περιβάλλον με ασπρόμαυρη αισθητική. Και άλλαξα γνώμη. Στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών. Άρτια δραματουργία, γραμμική τεχνική, ξεδίπλωμα των χαρακτήρων και αναδίπλωση της πλοκής, αφού όλα προ-οικονομούνται και ο θεατής νιώθει ευφυέστερων των δρώντων προσώπων (κατά την νεοκλασική άποψη). Τελικά, αυτά τα παλιά καλά έργα, τα δοκιμασμένα από το Χρόνο, όπως και οι ασπρόμαυρες ταινίες του Φίνου, είναι αποτέλεσμα ενός είδους «φυσικής επιλογής», αφού η φτώχεια δεν φέρνει μόνο γκρίνια, αλλά και υγιή ανταγωνισμό και ευγενή άμιλλα κι επιβιώνει πάντα ο καλύτερος, ο δημιουργικότερος, ο διπλωματικότερος, ο προσαρμοστικότερος… Και ούτω καθεξής. Οι εποχές της Κρίσης επανέρχονται κυκλικά στην Ελλάδα, με περίοδο μικρότερη του συνήθως των 30 ετών (όπως ισχύει διεθνώς, σύμφωνα με την επιστήμη της Στατιστικής και των Πιθανοτήτων). Είμαστε ένας ευλογημένος πολύπαθος λαός. Εμείς και οι Εβραίοι. Μονίμως ανήσυχοι, μονίμως εξελικτικοί. Μονίμως αναγκασμένοι να υπερβαίνουμε τον εαυτό μας.
Αυτή η εσωτερική κινητικότητα της αστυφιλίας των πρώτων δεκαετιών μετά τον Εμφύλιο, εκτός από τους προφανείς πολιτικούς λόγους είχε και τη βάση της στην άναρχη μπετοποίηση οικοπέδων και ρεμάτων, στην άτακτη κι απότομη εκβιομηχάνιση κι αστικοποίηση ενός αγροτοκτηνοτροφικού-αλιευτικού-θηρευτικού πληθυσμού, που βρίσκεται ξαφνικά μέσα σε κλουβιά με άλλους όρους κι άλλες συνθήκες.
Στην «Αγγέλα» του Σεβαστίκογλου, η διαπλοκή και η ραθυμία, η αναξιοκρατία και το δίκαιο του ισχυροτέρου, η διαφθορά και το ακαταλόγιστο, η ανάληψη και η αποποίηση ευθυνών στήνουν ένα τρελό χορό, ένα γιαϊτανάκι με την απωθημένη και διεστραμμένη λίμπιντο. Η αγάπη είναι το ζητούμενο. Μόνο που χάνει πάντα, εξουθενωμένη, εξουδετερωμένη, εξοντωμένη από το Μίσος και την Κακία.
Στην παράσταση του Altera Pars θαύμασα όλους ανεξαιρέτως τους ηθοποιούς. Ήταν όλοι τους τέλειοι, ακαταμάχητοι, ηρωικοί. Υπερασπίστηκαν τους ρόλους τους με μια αυτοθυσία σπάνια στα νεοελληνικά θεατρικά μας πράγματα. Με το ήθος άλλων καιρών. Κι αυτό ταίριαζε απόλυτα στο θέμα.
Μην χάσετε αυτή την παράσταση. Αναδύεται ζωντανά και ανάγλυφα όλη η διαχρονική μιζέρια, αλλά και η γενναιότητα, η λεβεντιά, η δημιουργικότητα που μας διακρίνει.
Από εμάς για εμάς με αγάπη. Μια παράσταση πέρα από τα τετριμμένα. Μην την χάσετε. Φτάνει πια με τα main-stream θεάματα και τις τυποποιημένες θεατρικές συνταγές. ΈΛΕΟΣ!!! Ας ξαναγεμίσουμε τα θέατρα που είναι κύτταρα πολιτισμού. Ας μην τα καταδικάσουμε να μαραζώσουν και να σβήσουν.
Απευθύνω έκκληση σε όλους τους θεατρόφιλους να δουν την «Αγγέλα» του Σεβαστίκογλου και τον «Ήχο του Όπλου» της Αναγνωστάκη στο θέατρο Altera Pars. Παρατήρησα ότι και οι δύο θιασάρχες και πρωταγωνιστές πεθαίνουν στο τέλος (των δύο έργων, όχι πραγματικά, όχι ακόμα, όχι πριν περάσει μισός αιώνας, τουλάχιστον!). Όμως το ατμοσφαιρικό τους θέατρο Altera Pars συνεχίζει ακάθεκτο κλυδωνιζόμενα στα κύματα μιας σαιξπηρικής «τρικυμίας», που άλλοι τη λένε Κρίση κι εγώ τη λέω αφορμή να γίνουμε ήρωες και να ολοκληρώσουμε τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή. Και για να θυμηθούμε τον «Θείο Βάνια» του Τσέχωφ, είμαι βέβαιος ότι εκείνοι που θα έρθουν μετά από εμάς θα μας λυπηθούν και θα μας θαυμάσουν!!! «Έλεον και φόβον… Έλεον και φόβον…». Με το κεφάλι στον «ελεό» (στο κούτσουρο του χασάπη) θα «πούμε τα τελευταία μας λόγια, γιατί αύριο η ψυχή μας κάνει πανιά» (Γ. Σεφέρης). «Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν. Έτυχε / να είναι τα χρόνια δύσκολα». Όχι, τίποτα δεν θα μας πάρουν. Στεκόμαστε εδώ ακλόνητοι και ηρωικοί. Κι αυτό δεν είναι επιλογή. Αλλά Ανάγκη. «Ανάγκα και θεοί πείθονται»… Σταματώ εδώ, για να μην κλάψω…
ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΘΑΥΜΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Σκηνοθεσία: Πέτρος Νάκος
Σκηνικά: Altera Pars
Σκηνογραφική επιμέλεια-Κοστούμια: Σάββας Πασχαλίδης
Φωτισμοί: Πέτρος Νάκος- Γιάννης Ζέρβας
Πρωτότυπη μουσική της παράστασης: Ελένη Λομβάρδου
Επιμέλεια Κίνησης: Ελβίρα Μπαρτζώκα
Φωτογραφίες παράστασης: εργαστήρι φωτογραφίας “Φωτο-γραφές”
Promo video παράστασης: Αντώνης Βαλληνδράς. Πέγκυ Ζούτη
Διανομή:
Αγγέλα: Αγγελική Κοντού
Λάμπρος: Πέτρος Νάκος
Άννα: Αργυρώ Τσιρίτα
Γεωργία (σε διπλή διανομή): Έλενα Καστανά / Ειρήνη Τσιριγώτη
Φανή (σε διπλή διανομή): Μελανία Μπαλτσίδου / Σταυρούλα Μελισσάνθη Μάκρα
Στράτος (σε διπλή διανομή): Δημήτρης Βουτσής/Γιώργης Βασιλόπουλος
Νέρα: Κυριακή Στούρου
Μένιος: Γιάννης Ζέρβας
Κα Παπά: Αργυρώ Τσιρίτα
Γκαρσόνι: Δημήτρης Βουτσής / Γιώργης Βασιλόπουλος
Παραγωγή: Altera Pars
Κωνσταντίνος Μπούρας
Γράφειν 