το πρώτο παραμύθι, το αρχετυπικό, το πλούσιο σε κρυμμένα σύμβολα για την προϊστορία του Ανθρώπου και την καταγωγή των αλλόμορφων ειδών.
Από τον ποιητή, θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Ναι, οφείλουμε να το παραδεχτούμε: τρεφόμαστε όλοι με ψίχουλα που περίσσεψαν από την ευωχία του Ομήρου, του μυστικιστή, του αποκρυφιστή, του Διδασκάλου, που επέτυχε μέσα σε δύο έπη να συνοψίσει τα μυστήρια του σύμπαντος κόσμου. Οι Αρχαίοι Έλληνες τραγικοί γνώριζαν καλά αυτό το μυστικό και προετοίμαζαν το κοινό τους για να μυηθεί στα Ελευσίνια. Το αρχαίον κοίλον του θεάτρου ήτο πρόναος του Τελεστηρίου της Ελευσίνος. Κάποιοι κυνηγήθηκαν γιατί πρόδωσαν – λέει – τα άρρητα σε βέβηλους. Ο Αισχύλος δικάστηκε και αθωώθηκε γιατί αν και ο πατέρας του ήταν ιεροφάντης ο ίδιος δεν είχε μυηθεί. Η αυτοεξορία του στη Σικελία και η περίφημη (συμβολική) χελώνα που έπεσε από τον ουρανό και τον σκότωσε υποδηλώνει την τιμωρία των επιόρκων. Όμως σε συμβολικό επίπεδο, τα πλούσια σε πρωτογενή και φερτά υλικά του Συλλογικού Ασυνείδητου δράματα «προδίδουν» μια πλούσια Προϊστορία του Ανθρωπίνου Είδους, πολύ πριν την επίσημη χρονολόγηση και τον περίφημο «άνθρωπο των σπηλαίων»…
Η Μαρίκα Θωμαδάκη, φιλόλογος εξαιρετική, σημειολόγος άφθαστη και καθηγήτρια ανυπέρβλητη, διάβασε «επί λέξει» το αρχαίο δράμα με αίσιον τέλος, από εκείνα που μόνον ο μεταιχμιακός «τραγικώτατος των τραγικών» Ευριπίδης ήξερε να φιλοτεχνεί με τόση δραματουργική αποτελεσματικότητα, προοικονομώντας την όπερα και τον μελοδραματισμό του λυρικού θεάτρου. Εδώ ο Οδυσσέας δεν είναι αντιπαθής ως πολυμήχανος καταφερτζής και κουτοπόνηρος θύτης, αλλά λειτουργεί ως παρ’ ολίγον θύμα κι αναλαμβάνει ως εκπρόσωπος του ανθρωπίνου είδους να τυφλώσει τους μισάνθρωπους μονόφθαλμους Γίγαντες με το τεράστιο τρίτο μάτι και την συμβολική ονομασία «Κύκλωπες» (αυτοί που βλέπουν γύρω-γύρω κυκλιά κι έχουν εποπτείαν των πάντων), οι οποίοι πολλοί πριν έρθουν οι Ολύμπιοι Θεοί για να τους εξοντώσουν υποδούλωσαν το ανθρώπινο είδος και το εξανδραπόδισαν… Η Γιγαντομαχία θα θέσει τέλος στη μισάνθρωπη επίγεια τυραννία τους κι η εικόνα του Κούρου και της Κόρης θα γίνει το πρόσωπο της καινούργιας ανθρώπινης «Πλειάδειας» μορφής…
Όλ’ αυτά κρύβονται κάτω από το κείμενο και η ευθεία, τίμια ανάγνωση με έμφαση στη θεατρικότητα και η αντιστροφή των φύλλων (όπου γυναίκες υποδύονται αντρικούς ρόλους, αντιστρόφως από τα συμβαίνοντα στο αρχαίο θέατρο), οι κεφάτες, διονυσιακές ενθουσιώδεις ερμηνείες, η ζωντανή επί σκηνής μουσικής, ο ατμοσφαιρικός «νουάρ» χώρος του υπογείου του Θεάτρου Παραμυθίας έδωσαν σε αυτή την παράσταση ένα μοναδικό δυναμικό προκειμένου να αφήσει ανεξίτηλο το μοναχικό ίχνος της στα αηδιαστικά, βαλτώδη, όζοντα «ύδατα» της μεταμοντέρνας θεατρικό-φεστιβαλικής μας πραγματικότητας που είναι απλώς «για τα πανηγύρια» (για να μην χρησιμοποιήσω μια πιο λαϊκιά έκφραση κι ετραχυνθώ…).
Ο «Κύκλωψ» του Ευριπίδη δια νοός Μαρίκας Θωμαδάκη είναι ένα κομψοτέχνημα που αξίζει και πρέπει να προσεχθεί. Ο αυθορμητισμός των ερασι-τεχνών στα συν του όλου εγχειρήματος. Και οι αρχαίοι «τεχνίτες του Διονύσου» μάζευαν τις ελιές τους όταν δεν έπαιζαν στο θέατρο. Ο κακώς εννοούμενος «επαγγελματισμός» και η «πάση θυσία» επικράτηση σε ένα σαρκοβόρρο επάγγελμα δημιουργεί τα τέρατα κακογουστιάς κι ανηθικότητας που απειλούν να μας κατασπαράξουν, ως σύγχρονοι «κύκλωπες» με λιλιπούτειο πνευματικό ανάστημα.
Η Μαρίκα Θωμαδάκη και οι άξιοι συνεργάτες της «ποιούν ήθος» κι ανεβάζουν τον πήχυ των καλλιτεχνικών μας επιτεύξεων σε δυσθεώρητα ύψη…
Πανάξιοι απαξάπαντες οι συντελεστές αυτού του σκηνικού θαύματος:
Μετάφραση- Σκηνοθεσία-Φωτισμοί: Μαρίκα Θωμαδάκη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αναστασία Μπάρτζη
Σκηνικά-Κουστούμια: Μαριάδνη Πετράκη
Μουσική-Κρουστά: Νίκος Τουλιάτος
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Φίλια Δελαγραμμμάτικα, Βίλλυ Σκούρα, Έφη Σολωμού, Ελένη Σπανοπούλου και Νίκος Τουλιάτος.
Αφηγήτρια: Μαριάδνη Πετράκη
Κωνσταντίνος Μπούρας
www.konstantinosbouras.gr
Info:
Κύκλωψ
Συντελεστές
Ευριπίδη, Κύκλωψ
Μετάφραση- Σκηνοθεσία-Φωτισμοί: Μαρίκα Θωμαδάκη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αναστασία Μπάρτζη
Σκηνικά-Κουστούμια: Μαριάδνη Πετράκη
Μουσική-Κρουστά: Νίκος Τουλιάτος
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Φίλια Δελαγραμμμάτικα, Βίλλυ Σκούρα, Έφη Σολωμού, Ελένη Σπανοπούλου και Νίκος Τουλιάτος.
Αφηγήτρια: Μαριάδνη Πετράκη
Περιγραφή
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ Παραμυθιού, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια της Αλμπέρτας Τσοπανάκη, παρουσιάζεται το σατυρικό δράμα «Κύκλωψ» σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Μαρίκας Θωμαδάκη. Η παράσταση θα δοθεί στις 10 και στις 11 Ιουνίου 2017 και ώρα 21.00 στο Θέατρο Παραμυθίας
Σκηνοθετικό Σημείωμα
Ο Κύκλωψ του Ευριπίδη είναι το μόνο διασωθέν σατυρικό δράμα της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας. Στο έργο αυτό αναμετράται η πολυμήχανη σκέψη του Οδυσσέα με τα αιμοβόρα ένστικτα του ανθρωποφάγου Κύκλωπα. Η πάλη διανθίζεται από τις παρουσίες των στοιχείων της φύσεως που ενσαρκώνουν ο Σειληνός και οι Σάτυροι. Ο Οδυσσέας, γυρνώντας από την άλωση της Τροίας, συναντά στις περιπλανήσεις του τον κόσμο των απολίτιστων Κυκλώπων, απειλείται από τον μονόφθαλμο Πολύφημο και για να ξεφύγει μηχανεύεται την τύφλωση του Κύκλωπα με την βοήθεια των συντρόφων του. Το επεισόδιο αναδεικνύει την υπεροχή του μυαλού απέναντι στη σωματική δύναμη. Στην παράσταση λαμβάνει μέρος, ως Σάτυρος, ο Νίκος Τουλιάτος, ο οποίος ερμηνεύει με δεξιοτεχνία και προσήλωση τον ρόλο του παίζοντας ζωντανά επί σκηνής κρουστά με τον δικό του μοναδικό τρόπο!
Θέατρο Παραμυθίας
Τιμή εισιτηρίου: 8 ευρώ (κανονικό), 6 ευρώ (φοιτητικό)
Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων: 10 και 11 Ιουνίου 2017, 21.00
Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά
Τηλ. 210 34 57 904
Παραμυθίας 27 και Μυκάλης, Κεραμεικός
Γράφειν 