στο θέατρο «Κατίνα Παξινού» στο Αττικό Άλσος στο πλαίσιο του φετινού επιτυχημένου πλέον θεσμού τής Περιφέρειας Αττικής «2ο Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος»
Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασιολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Αυτό το δίπτυχο δράμα τού Ευριπίδη συμπληρώνει και σχετίζεται άμεσα με τις επικριτές «Τρωάδες» του.
Εδώ έχει επιτευχθεί και ο φόνος τού γιου τού Αχιλλέα και η εξορία από την Τροία.
Τώρα είμαστε με τα πλοία των Αχαιών που κουβαλάνε λάφυρα και αιχμαλώτους στην Ελλάδα στα παράλια τής Θράκης, όπου ο παραδόπιστος βασιλιάς της ο Πολυμήστωρ έχει σκοτώσει το στερνοπούλι Εκάβης και Πρίαμου, τον Πολύδωρα, για να καταχραστεί το χρυσάφι που τον συνόδευε ως φύλακτρα.
Το αμάρτημα όμως τής ασέβειας απέναντι στον Ξένιο Δία και η δολοφονία τού φιλοξενούμενου εθεωρείτο ειδεχθές μεταξύ των ελληνοφώνων τής εποχής εκείνης. Περισσότερο κι από τη θυσία των αιχμαλώτων πάνω στους τάφους των ηρώων (από την πλευρά των νικητών πάντα, των ισχυρών που αυτοί γράφουν την Ιστορία).
Έτσι λοιπόν το πρώτο μέρος των ευριπίδειων φιλειρηνικών αντιπολεμικών δραμάτων έχει το «μη χείρον βέλτιστον». Ο Ταλθύβιος, θλιβερή φιγούρα πειθήνιου υπηρέτη, λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος, ενώ ο χαρακτηρισμός του ως «Άγγελος» ηχεί ειρωνικά στο σημερινό αυτί.
Ενδιαφέρουσα η σκηνοθετική άποψη, που ακολουθεί την παλαιότερη ερμηνεία τής Ευριπίδειας «Ηλέκτρας» από το Θεσσαλικό Θέατρο τού Κώστα Τσιάνου με πρωταγωνίστρια την Λυδία Κονιόρδου.
Λαογραφικά στοιχεία, παραδοσιακές πολυφωνικές μουσικές, συνεκφώνηση των πλέον δραματικών αποσπασμάτων (όχι μόνον τού χορού αλλά και των τραγικών ηρώων και ηρωίδων)…
Η αριστοτελική «όψις» οφείλει πολλά στον κινηματογραφικό Κουστουρίτσα.
Το «ηχητικό τοπίο» πλούσιο με την αντίστιξη των εκκωφαντικών σκυλάδικων τού διπλανού κέντρο, που λειτουργούσε μάλλον ως εορτασμός που προέρχεται από το παρακείμενο στρατόπεδο των νικητών Αχαιών… Κάθε τι στον ανοικτό χώρο ταιριάζει, ενσωματούται κι αποκτά τις δικές του μοναδικές διαστάσεις.
Ερμηνείες καθηλωτικές, ρεαλιστικές, σχεδόν νατουραλιστικές.
Χώρος άχρονος και χρόνος διεσταλμένος.
Με τους υπότιτλους ένα μικρό μπέρδεμα προς το τέλος. Από το άγχος μην χάσουν την προσοχή των θεατών και παρασυρμένοι από το προστιθέμενο συναισθηματικό φορτίο που επιτυγχάνεται προϊούσης τής δράσεως, οι ηθοποιοί επιταχύνουν ασυναίσθητα καταστρατηγώντας τις όποιες αρμονίες επιδιώκει η σκηνοθετική ενορχήστρωση.
Εδώ ακριβώς απαιτείται εξάσκηση, ενίσχυση τής τεχνικής ενός εκάστου, κάθε μίας που αναλαμβάνει να ερμηνεύσει κάτι τόσο υπερβατικό κι εξωανθρώπινο, όπως είναι η αρχαϊκή εκδίκηση.
Οπωσδήποτε, είναι ένας μεγάλος άθλος το όλον εγχείρημα, δεδομένου ότι οι πρόβες προφανώς έχουν γίνει σε κλειστό θέατρο…
Αγαπώ τους καλλιτέχνες, ειδικά εκείνους που παλεύουν μπροστά από αλλόγλωσσο κοινό, όσο φιλικό κι αν είναι…
Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε αυτή την παράσταση και σε άλλα ανοικτά, ή και κλειστά θέατρα σε όλη την Ελλάδα.
Η πολιτιστική επικοινωνία είναι η μόνη αποτελεσματική διπλωματική οδός για την οριστική ειρήνευση των ταραγμένων από την Αρχαιότητα Βαλκανίων.
ΤΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ ΌΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
info:
https://news-ta.gr/plithora-ekdiloseon-sto-attiko-alsos-kai-diavalkaniko-festival-archaioy-dramatos/
https://www.lifo.gr/now/entertainment/mia-ekabi-apo-ti-skodra-se-skinothesia-enke-fezollari
Γράφειν 